Pojava COVID-19 u Crnoj Gori i zemljama regiona gurnula je pitanje crkve i litija u drugi plan, a pregovori ekspertskih timova Vlade i Mitropolije crnogorsko-primorske su odgođeni, čime je i Zakon o slobodi vjeroispovijesti stavljen u izolaciju.
Kako su tenzije u regionu rasle zbog povećanja broja zaraženih, a u Crnoj Gori zbog iščekivanja prvih slučajeva, društvenim mrežama je počela je da se širi teorija da se litijama i tamjanom građani mogu zaštititi od korona virusa. No, teorija je pala u vodu 17. marta kada su zabilježeni prvi pozitivni slučajevi na korona virus u Crnoj Gori.
Narativ – zabrana litija zbog korona virusa
Neposredno prije toga i uvođenja mjera za suzbijanje epidemije u Crnoj Gori, neki portali su u njihovim objavama insinuirali o navodnoj namjeri vlasti da iskoristi pandemiju tako što će proglasiti vanredno stanje i zabraniti održavanje litija.
Tako srpski portal Nacionalist 26. februara tvrdi da su pokrenute aktivnosti Vojske Crne Gore (VCG) u cilju formiranja karantina zbog opastnosti od izbijanje epidemije, što je, prema tim navodima, priprema za uvođenje vanrednog stanja i zabranu litija.
Narednog dana Velimir Eraković piše za srpski portal Pravda da je predsjednik Đukanović pro savjetu Zapada, a ne vjerujući u lojalnost vojske i policije, odlučio da uvede vanredno stanje zbog korona virusa. S tim ciljem se, dodao je, vrši i pritisak na načelnika Kliničko bolničkog centra Crne Gore (KBC) da naredi proglašenje vanrednog stanja.
Narativu se pridružuje Kurir koji 10. marta navodi da predsjednik Crne Gore ne bira sredstva da zaustavi litije i krije se iza korona virusa iako još nije zvanično potvrđen nijedan slučaj. Vlast je odlučila da iskorsti virus da bi se obračunala sa narodom koji protestuje zbog Zakona o slobodi vjeroispovjesti.
Narativ je na Fejsbuku podržao jedan od lidera DF-a, Nebojša Medojević, ocjenom da će Đukanović iskoristiti korona virus da spriječi veća okupljanja u CG.
Dezinfomacije i protiv Crkve
Početkom februara crnogorski portal Aktuelno, objavio je lažnu vijest da su dvojica sveštenika Mitropolije crnogorsko-primorske (MCP) stavljeni u karantin zbog sumnje da bi mogli da budu zaraženi korona virusom. Pozivajući se na pouzdane izvore, naveli su da se slučaj drži u strogoj tajnosti zbog bojazni od izbijanja panike u toku sezone litija i molebana.
Tekst su prenijeli i Portal Analitika (medij je naknadno naveo da se radilo o lažnoj vijesti), Avaz, Alo, bosanske Vijesti, Hayat, Espreso i Happy TV, a iz MCP i Ministarstva zdravlja brzo su reagovali i demantovali takve tvrdnje.
Pričešće istom kašičicom
Portal Srbin info u svom tekstu od 24. marta navodi da su srpski mediji poput N1 i Večernjih novosti okrivili Srpsku pravoslavnui crkvu da se ne pridržava mjera Vlade u Srbiji, koji su kao dokaz naveli snimke sa pričešća u Novom Sadu i masovnog prisustva vjernika Sv. Liturgiji u Kraljevu.
Istovremeno navode da se kampanja vodi i u Crnoj Gori, gdje je režim zabranio narodu da učestvuje u bogosluženjima, jer su ona navodno prijetnja za širenje epidemije.
Srpska pravoslavna crkva je povodom tih objava saopštila da se država ne bavi niti može da se bavi sadržajem i načinom vršenja svete Liturgije i drugih crkvenih bogosluženja. To je isključivo stvar internog ili autonomnog crkvenog porekla i zakonodavstva, koje država prihvata kao validno, legitimno i legalno u javnopravnoj sferi. Takođe su dodali da je nerazumno i zlonamerno očekivati da će Crkva uskratiti vernicima ono što je za nju i za njih najvažnije i najsvetije – sveto Pričešće.
S druge strane, Mitropolija crnogorsko-primorska je saopštila da liturgijski skupovi sa pričešćem nikada nikoga nisu zarazili, ali i da će poštovati mjere Vlade. Dana 22. marta Vlada je donijela mjeru da se vjerski obredi održavaju bez prisustva građana, jer je na pričešću i vjerskim obredima širom Crne Gore prisustvovalo više od hiljadu ljudi. Nacionalna komisija Grčke za javno zdravstvo je još 9. marta odgovorila na tvrdnju Stalnog Svetog sinoda Grčke pravoslavne crkve da se nijedna bolest ne prenosi svetim pričešćem. Saopštili su da se virus prenosi pljuvačkom i prenosi se kašičicom, pa samim tim i pričešćem i apelovali na ljude da izbegavaju javna okupljanja – uključujući i crkve.
I premda je pandemija korona virusa usporila i čak zaustavila vitalne aktivnosti društva i pojedinaca, tako je dijalog Vlade i Crkve o Zakonu o slobodi vjeroispovjesti stavljen ad acta, upućujući te dvije institucije, do juče suprotstavljene, da zajednički djeluju na suzbijanju epidemije.