U FOKUSU
Lažno istraživanje, obmanjive vijesti i blokiranje Trampovog naloga
Petkom popodne je nova kratka forma Digitalnog forenzičkog centra, kojom želimo da svakog petka podijelimo značajne i zanimljive vijesti i dešavanja koja su obilježila sedmicu za nama. Ovonedjeljni pregled započinjemo sa najznačajnijim...
Pod lupom 003: Stefan Janjić
Podkast Pod lupom predstavlja kratku video formu razgovora sa stručnim ljudima, sa ciljem podizanja svijesti o dezinformacijama, medijskoj pismenosti i tehnologijama. U epizodi 003 razgovaramo sa Stefanom Janjićem, urednikom portala...
Čitajte novi broj DFC magazina
Prvo ovogodišnje izdanje DFC magazina donosi retrospektivu uticaja dezinformacija, narativa i teorija zavjere na politička dešavanja u Crnoj Gori tokom 2020. godine. Nedavno su nezavisni eksperti za potrebe Evropskog parlamenta...
DFC video explainer: Kako se šire dezinformacije?
Kako se šire dezinformacije? Pogledajte drugi video iz projekta Care before you share – Montenegro. Ovaj projekat je podržan od strane NATO Odjeljenja za javnu diplomatiju s ciljem jačanja otpornosti našeg društva na...
Medijski spin o neredima za Božić
Uoči obilježavanja Badnjeg dana i Božića objavljeni su brojni tekstovi koji su predviđali nerede i haos u Crnoj Gori, za koje bi navodno bile zadužene pristalice Mila Đukanovića. Tako su crnogorski i srpski portali IN4S, Vidovdan i...
DFC video explainer: Šta su dezinformacije?
U sklopu projetka “Care before you share – Montenegro” podržanog od strane NATO Odjeljenja za javnu diplomatiju, objavljujemo prvi od tri videa. Projekat ima za cilj izgradnju otpornijeg društva na dezinformacije i...
Vakcinacija nova inspiracija teoretičarima zavjera
Velika Britanija je prva zemlja u svijetu koja je 2. decembra 2020. odobrila vakcinu protiv korona virusa. Među kompanijama koje su radile više od pola godine na njenoj izradi, vakcina kompanija Fajzer i Biontek otvorila je put ka...
Pod lupom 002: Božena Jelušić
Podkast Pod lupom predstavlja kratku video formu razgovora sa stručnim ljudima, sa ciljem podizanja svijesti o dezinformacijama, medijskoj pismenosti i tehnologijama. U epizodi 002 razgovaramo sa Boženom Jelušić, profesoricom...
Pod lupom 001: Aleksandar Brezar
Podkast Pod lupom predstavlja kratku video formu razgovora sa stručnim ljudima, sa ciljem podizanja svijesti o dezinformacijama, medijskoj pismenosti i tehnologijama. U epizodi 001 razgovaramo sa Aleksandrom Brezarom o aktuelnom...
Iskrivljena percepcija o Crnoj Gori u studiji rađenoj za potrebe EP
Studija Mapiranje lažnih vijesti i dezinformacija na Zapadnom Balkanu i identifikovanje načina za efikasnu borbu protiv njih, objavljena je 3. decembra na sajtu Evropskog parlamenta. Njeni autori bavili su se dešavanjima i...
Za borbu protiv dezinformacija potrebna je i politička volja
Obrazovanje je jedini način da se društvo dugoročno izbori sa dezinformacijama, tim opasnim fenomenom koji nanosi ozbiljne štete svim zemljama, zaključeno je na panelu posvećenom borbi protiv dezinformacija, organizovanom u okviru...
Čitajte novi broj DFC magazina
Formiranje Vlade u Crnoj Gori bila je glavna tema mjeseca za nama, kako u crnogorskim medijima tako i u medijima iz Srbije, koji su svemu dodali senzacionalistički ton. Pored toga, u novom broju DFC magazina čitajte o narativu o...
Interpretacije medija iz Srbije o formiranju nove crnogorske Vlade
Sjednica Skupštine Crne Gore na kojoj će se glasati o izboru predsjednika i članova 42. Vlade počela je juče, 2. decembra, a diskusije su obojene uglavnom kritičkim tonovima i vlasti i opozicije. Karakteristično za pisanje medija...
Teorije zavjere o korona virusu ne jenjavaju
Prvi zvanično zabilježeni slučaj korona virusa registrovan je u Vuhanu u Kini prije nepunih godinu dana, a taj relativno kratak period obilježen je brojnim događajima i promjenama na globalnom nivou. Od uvođenja restriktivnih mjera u...
O postizbornim dešavanjima u Americi kroz prizmu srpskih medija
Pobjedu na američkim predsjedničkim izborima odnio je Džo Bajden, ali eho tih izbora ne jenjava ni dvadesetak dana nakon zatvaranja glasačkih mjesta. Proglašenje pobjednika se čekalo neobično dugo, jer je prebrojavanje dodatno usporeno...
Narativ o Srpskom svetu negira crnogorski identitet
Dva događaja, od koji se jedan desio a drugi nam tek predstoji, ponovo oživljavaju narativ o negiranju državnosti Crne Gore i crnogorskog identiteta. Prvi su izbori (održani 30. avgusta) na kojima su do tada opozicione partije odnijele...
Prelog za DFC: Laž obiđe pola svijeta dok istina obuje cipele
U borbi protiv lažnih vijesti ne postoji jednostavno rješenje, a najbolji način za suprotstavljanje tim pojavama je edukacija i jačanje medijske pismenosti, ocijenio je u intervjuu za DFC magazin osnivač Muzeja lažnih vijesti iz...
Čitajte novi broj DFC magazina
Očevici smo da se posljednjih mjeseci na crnogorskoj javnoj sceni odigrava svojevrsni politički rijaliti. Međutim, ova nova realnost nije svojstvena samo Crnoj Gori, situacija je slična i u regionu, Evropi i SAD. Stoga se u novom...
Jednogodišnja analiza: Srbijanski mediji o Crnoj Gori
Analiza jednogodišnjeg istraživanja Digitalnog forenzičkog centra (DFC), kojim je obuhvaćeno 11.104 teksta sa ključnom riječju Crna Gora daje uvid koji su to narativi i u kojoj mjeri plasirani putem najčitanijih srbijanskih...
Teorije zavjere i dezinformacije o smrti Mitropolita
Nakon smrti mitropolita crnogorsko-primorskog Amfilohija, koji je preminuo 30. oktobra od posljedica uzrokovanih korona virusom, u srbijanskim medijima mogli su se pročitati razni narativi, dezinformacije i teorije zavjere. Već 29....
Put do Bijele kuće popločan teorijama zavjere i dezinformacijama
Izbori u Sjedinjenim Američkim Državama oduvijek se prate sa velikom pažnjom na globalnom nivou. Međutim, pozornost koju su privukli ovogodišnji izbori (3. novembra 2020) dodatno je pojačana zbog specifičnih uslova u kojim se...
Tri bot “familije” napadaju Krivokapića
Mandatar za sastav Vlade Crne Gore, Zdravko Krivokapić na meti je botova na Tviteru, koji su udruženim naporima kritikovali njegove stavove o formiranju ekspertske vlade. Mreža od preko 80 bot naloga iz tri “familije” Andrić, Ivanović...
Da li nam je QAnon bliži nego što mislimo?
Ono što je nekada bilo percipirano kao andergraund teorija zavjere u SAD-u, QAnon sada postaje sve više mejnstrim i realniji, a efekti se osećaju i na našim prostorima. Teorije zavjere globalno poznate pod nazivom QAnon pojavile su se...
DFC godišnja publikacija – While the Truth Exists
Digitalni forenzički centar sa zadovoljstvom objavljuje našu godišnju publikaciju koja predstavlja pregled druge godine rada DFC-a. Pročitajte više o dezinformacijama, lažnim vijestima i teorijama zavjere koje smo otkrili u proteklih...
Kako srbijanski mediji huškaju narod protiv Vojske
Planirana petodnevna vojna vježba na Sinjajevini, koja je trebala da se održi od 19. do 23. oktobra, propraćena je u srbijanskim tabloidima senzacionalističkim i tendencioznim sadržajima. Vojska Crne Gore je, shodno njenim...
Čitajte novi broj DFC magazina
U novom broju DFC magazina donosimo intervju sa izvršnim potpredsjenikom Atlantic Council, Dejmonom Vilsonom, sa kojim smo između ostalog razgovarali o uticaju dezinformacionih kampanja na demokratske procese i najvećim izazovima za...
Vilson za DFC: Podjele najveći izazov nove Vlade
NATO će pomno pratiti koji će ljudi u novoj vlasti zauzeti ključne pozicije u bezbjednosnom sektoru, kazao je u intervjuu za DFC magazin izvršni potpredsjednik Atlantskog saveza SAD Dejmon Vilson, navodeći da će ključni izazov za novu...
Srpski mediji: Za godinu više od 10.000 objava o CG
Jednogodišnje istraživanje Digitalnog forenzičkog centra (DFC), kojim je obuhvaćeno 10.630 tekstova sa ključnom riječju Crna Gora daje uvid koji su to narativi i u kojoj mjeri plasirani putem najčitanijih srbijanskih portala u Crnoj...
Na pravu himnu montirali lažnu
Na društvenim mrežama, nakon konstitutivne sjednice Skupštine Crne Gore, pojavio se montirani snimak izvođenja himne Crne Gore. Snimak koji je objavila Fejsbuk stranica Српска ЧАСТ + Srpska ČAST nije autentičan jer je na originalno...
Ivan Kontić, ni kriv, ni dužan, postao meta medija i javnosti
Uznemirujući video-snimak iz Novog Sada, na kome se vidi kako mladić brutalno tuče drugog muškarca a zatim mu dok leži u besvjesnom stanju na zemlji lomi ruke, pojavio se na društvenim mrežama 11. septembra. Identifikovani počinilac,...
Carević nije uzurpirao javno zemljište, portal Aktuelno objavio dezinformaciju
Portal Aktuelno objavio je danas dezinformaciju u tekstu Batova pravila u SAO Budva: Napravio restoran na zemljištu koje je uzurpirao od države!? Navodi se da je Marko Bato Carević u selu Krimovica (opština Kotor) otvorio nacionalni...
ČItajte novi broj DFC magazina
Izbori i kampanja obilježili su prethodni mjesec, zato je u ovom broju DFC magazina najviše pažnje posvećeno toj tematici. Koje su dezinformacije i lažne vijesti objavljivane uoči i nakon izbora, koja partija je potrošila najviše novca...
Patriotski skup: najavljivan haos, protekao bez incidenata
Patriotski skup koji je održan u Podgorici 6. septembra (sedam dana nakon parlamentarnih izbora) izazvao je pažnju domaćih i regionalnih medija, gotovo jednaku kao i parlamentarni izbori 30. avgusta. Uoči skupa objavljene su brojne...
Tokom avgusta partije potrošile više od 77.000 eura za reklame na Fejsbuku
Zahvaljujući novim pravilima oglašavanja na Fejsbuku protekli izbori su prvi na kojima je moguće pronaći podatke koliko su partije potrošile novca za reklamiranje. Digitalni forenzički centar je koristeći zvanične podatke Fejsbuka...
Lažne vijesti i izbori: Od nereda na ulicama do gašenja interneta
Izborni dan u Crnoj Gori obilježile su brojne lažne vijesti i dezinformacije, kako u medijima, tako i na društvenim mrežama. Sve prognoze koje su objavljene nijesu se na kraju ostvarile – od nemira na ulicama u slučaju poraza vlasti,...
Brojne lažne vijesti noć uoči izbora
U susret sjutrašnjim izborima na društvenim mrežama i u medijima objavljene su brojne lažne vijesti. Tako se na društvenim mrežama večeras pojavila lažna vijest da je predsjednik Francuske, Emanuel Makron, pozvao Crnogorce da na...
Lažna vijest: Nije bilo revolucije, snimak star pet godina
Portali republika.rs i Srbija danas objavili su 25. avgusta lažnu vijest da je u Crnoj Gori počela pobuna protiv vlasti, i da su nezadovoljni građani rukama pomjerili automobil kojim je policija blokirala put. Republika je prva...
Portal Udar – od anoninmih dezinformacija do teorija zavjere
Portal Udar od svog pojavljivanja uglavnom objavljuje neprovjerene informacije, gotovo uvijek se pozivajući na neimenovane izvore, a više od mjesec nakon prvih objava taj medij i dalje nema impresum, iako ga na to zakon obavezuje....
Lažno istraživanje javnog mnjenja na društvenim mrežama
Na društvenim mrežama juče se pojavilo novo lažno istraživanje javnog mnjenja. U objavi se navodi da je agencija IPSOS sprovela istraživanje za potrebe jedne partije u avgustu. Iz agencije IPSOS za DFC su kazali da nije riječ o...
DFC pokrenuo blog Izbori pod lupom
Digitalni forenzički centar, u susret izborima koji će se održati 30. avgusta u Crnoj Gori, pokrenuo je lajv blog Izbori pod lupom. Na blogu ćemo svakodnevno objavljivati sve najvažnije (dez)informacije tokom kampanje, ali i izbornog...
DFC monitoring: Najviše negativnih objava o DPS-u, pozitivnih o DF-u
Najčitaniji crnogorski portali, njih šest, objavili su u prvih 15 dana avgusta 627 tekstova u kojima se pominje Demokratska partija socijalista od kojih je 63,4 odsto bilo negativno, 19,9 neutralno a 16,7 odsto pozitivno, dok su...
Kemp za DFC: Uvijek ćemo odgovoriti na strano miješanje u demokratske procese
Borba protiv dezinformacija je dugoročan problem koji nema brzih rješenja, poručila je ambasorka Velike Britanije Alison Kemp, ocjenjujući da su najbolji načini za suzbijanje takvih pojava transparentnost, odgovornost i dobro...
Čitajte novi broj DFC magazina
Kako se Velika Britanija bori protiv dezinformacija i stranog miješanja, odgovorila nam je ambasadorka te zemlje u Crnoj Gori, Alison Kemp, kako crnogorske partije koriste Fejsbuk u predizbornoj kampanji, kao i koja je uloga Tvitera u...
Dezinformacija: Vrapci u PG nijesu uginuli zbog 5G tehnologije
Vijest o uginuću nekoliko stotina vrabaca, usljed nevremena, koje je sinoć pogodilo Podgoricu, izazvalo je mnogo komentara da je za smrt ptica odgovorna 5G mreža. Takvu dezinformaciju je moguće pronaći u komentarima čitalaca na skoro...
Predizborna kampanja – borba za glasove i na Fejsbuku
Društvene mreže širom svijeta aktivno se koriste kao sredstvo uticaja u važnim događajima i političkim procesima. Međutim, Fejsbuk prednjači po upotrebi kada je riječ o predizbornim kampanjama zahvaljući svojim opcijama i alatkama....
Od korone kao globalnog eksperimenta do ugroženosti Srba u CG
Gostovanje publiciste Danila Tvrdišića na Nacionalnoj TV IN4S u emisiji Srpski svijet (19. jula) obilježeno je narativima o korona virusu kao najvećem globalnom eksperimentu u istoriji čovječanstva, ali i o dešavanjima u Crnoj Gori –...
IN4Smisija – negiranje Crne Gore dominantan narativ
Dominantni narativ – negiranje Crne Gore – ispoljen u emisiji IN4Smisija 14. jula na novoosnovanoj Nacionalnoj televiziji IN4S obilovao je spornim izjavama. Osim generalnog stava da je srpski narod širom Zapadnog...
Dr Gajić za DFC magazin: Virus se širi brzo, kao i dezinformacije
Ljekari koji tokom korona virusa saopštavaju neprovjerene ili kontroverzne stavove doprinose stvaranju informacijskog haosa, kazao je za DFC magazin dr Ognjen Gajić, specijalista za intenzivnu njegu i bolesti pluća na Klinici Mejo u...
Čitajte novi broj DFC magazina
Da li su dezinformacije jednako štetne kao korona virus odgovorio nam je doktor Ognjen Gajić sa čuvene klinike Mejo, zašto Fejsbuk grupe uništavaju Ameriku, da li je referendum u Rusiji oslabio Putinov legitimitet, koje su...
Prekookeansko lobiranje za srpske interese u CG
U kontekstu aktuelnih dešavanja u Crnoj Gori, primjetno je pojavljivanje raznih organizacija koje zastupaju srpske interese i prava Srba, kako u Srbiji tako i u svijetu. Srpsko-američka konferencija liderstva (SALC) privukla je posebnu...
Nastavljene uvrede sa iste adrese
Proglašanje korona free destinacije 2. juna i otvaranje granica za određenje zemlje regiona i Evrope, bili su novi povodi za napade na Crnu Goru. Iako su Kosovo i predstojeći izbori u Srbiji bili povod i teme gostovanja predsjednika...
Zonjo za DFC magazin: Volimo da sisamo falusoidne bombone lažnih vijesti
Crna Gora je najmanje razvijeno društvo u Evropi kada je riječ o medijskoj i informatičkoj pismenosti. Umjesto da na relevantnim medijima direkto tražimo pouzdane informacije, čekamo da nam one dođu putem društvenih mreža, ocijenio je...
Upitna objektivnost analiza IFIMES-a
Digitalni forenzički centar uradio je detaljniju analizu izvještaja Međunarodnog instituta za bliskoistočne i balkanske studije (IFIMES) zbog uočenih nedosljednosti u tvrdnjama, pristrasnosti prilikom predstavljanja pojedinih tema i...
Crnogorski turizam na udaru srpskih tabloida
Intenzivna anticrnogorska kampanja na srpskim portalima usmjerena je posljednjih dana ka urušavanju imidža Crne Gore kao poželjne turističke destinacije. Srpski i prosrpski orjentisani mediji ne propuštaju priliku da naglase slabosti...
DFC oktriva: Crna Gora na udaru botova iz Srbije
Nakon nedavnog razotkrivanja mreža botova povezanih sa vladajućom partijom u Srbiji koji su promovisali kinesku pomoć toj zemlji tokom epidemije korona virusa, Digitalni forenzički centar otkrio je novu mrežu profila iz Srbije čija je...
Lažne vijesti o odbijanju suđenja Joanikiju i bombama u Beranama
Na Sputnjiku je upravo objavljena informacija, koju su prenijeli mnogi mediji u Crnoj Gori i Srbiji, u kojoj se tvrdi da su sudije odbile da sude episkopu Joanikiju, te da su se pismeno o tome izjasnili. Potvrda da se radi o klasičnj...
LAŽNA VIJEST O POVRIJEĐENOJ BEBI OBIŠLA DRUŠTVENE MREŽE
Fotografija sa povrijeđenom bebom noćas je obišla društvene mreže. U opisu objava na društvenim mrežama moglo se pročitati da su povrede na djetotovom licu izazvali policajci u Nikšiću, što dodatno svjedoči o njihovoj navodnoj...
Zloupotreba sadržaja – kako su protesti protiv reforme pravosuđa u Poljskoj postali antivakcinaški?
Na Fejsbuk stranici Pravo na Slobodu 9. maja objavljen je video snimak uz opis Osmodnevni protest u Poljskoj protiv obavezne vakcinacije. Na snimku se vide desetine hiljada okupljenih građana na ulicama. Analizom videa potvrđena je...
Teorije zavjere iz Skupštine Srbije
Narodna poslanica u Skupštini Republike Srbije ali i internista i profesor na Medicinskom fakultetu u Beogradu, Nada Kostić, je u svom govoru u Skupštini 29.04.2020. iznijela niz teorija zavjere o korona virusu, njegovom nastanku,...
NATO objavio istraživanje DFC o ruskim narativima na Balkanu
Projekat Prisustvo Rusije u informacionom okruženju Zapadnog Balkana, koji je objavio Strateški komunikacijski centar izvrsnosti NATO (NATO Stratcom Centre of Excellence) istražio je na koje načine Rusija vrši uticaj na Zapadnom...
Istraživanje javnog mnjenja – Medijska pismenost, korona virus i građani Crne Gore
O istraživanju Sa ciljem da se procijene stavovi i mišljenje građana Crne Gore kada je riječ o kritičkom sagledavanju medijskog sadržaja koji im je svakodnevno dostupan, Digitalni forenzički centar je sproveo kvantitativno...
Doktor za teorije zavjere
Na Fejsbuk stranici Protiv Novog Svetskog Poretka se 22. aprila pojavio snimak iz emisije kanala the Next News Network u kojoj je gost doktor Rašid Batar. U pedeset minuta dr Batar iznosi niz tvrdnji o novom korona virusu uz veliki...
Novi narativ: Crkva na udaru režima
U Crnoj Gori su, kao i u gotovo čitavom svijetu, na snazi mjere sprječavanja širenja korona virusa. Iako su svi građani u obavezi da poštuju izrečene mjere zbog velikih posljedica koje mogu uslijediti, u određenim medijima u Crnoj Gori...
Sve što je kineski ambasador sakrio
Digitalni forenzički centar analizirao je intervju ambasadora NR Kine, Liu Đina, koji je objavljen u ND „Vijesti“ 15. aprila. Od izbijanja korona virusa do danas brojne su optužbe na račun Kine da nije reagovala na vrijeme i...
Kome smeta analiza botova?
Nakon što je Digitalni forenzički centar objavio analizu o novoj mreži bot naloga u Srbiji, koji su objavili skoro svi domaći, ali i regionalni pa čak kineski, američki i mediji iz Centralne Evrope, od juče su sajtovi DFC-a, Atlantskog...
Nakon analize o botovima, DFC na meti hakera
Nakon što je Digitalni forenzički centar objavio analizu o novoj mreži bot naloga u Srbiji, koji su objavili svi domaći, regionalni ali kineski i američki mediji, danas su na kratko bili oboreni sajtovi DFC-a, Atlantskog saveza Crne...
DFC otkriva: Sa koronom stigla i mreža bot profila u Srbiju
Analizom objava na Tviteru utvrdili smo 30.000 tvitova sa naloga u Srbiji, koji u sadržaju imaju ključne riječi Kina i Srbija od 09. marta do 09. aprila. Čak 71,9 odsto tog sadržaja poteklo je sa „bot“ naloga. Velika mreža provladinih...
DFC magazin #18
Ovih dana se često i putem društvenih mreža dijele različite dezinformacije i teorije zavjere, koje čine neprocjenjivu štetu pojedincui zajednici. U kratkom videu pogledajte šta možete pronaći u novom broju DFC magazina, koji možete...