Digitalni forenzički centar analizirao je intervju ambasadora NR Kine, Liu Đina, koji je objavljen u ND „Vijesti“ 15. aprila. Od izbijanja korona virusa do danas brojne su optužbe na račun Kine da nije reagovala na vrijeme i dijelila informacije sa ostatkom svijeta i Svjetskom zdravstvenom organizacijom (SZO).
Ambasador je u intervjuu negirao te i druge tvrdnje otpužujući te zemlje za dezinformacionu kampanju uperenu protiv Pekinga. Zbog objektivnog informisanja javnosti želja nam je da ukažemo upravo na niz dezinformacija koje je gospodin Đin saopštio. Napominjemo da smo reagovanje na intervju poslali redakciji „Vijesti“, ali ono nije objavljeno. Pročitajte šta sve kineski ambasador nije rekao.
Netačni datumi
Ambasador je, govoreći o datumima, naveo da su bolnice u Hubeiju prijavile tri sumnjiva slučaja 27. decembra, a da su o tome obavijestile blagovremeno SZO i druge zemlje 3. januara. Tog dana, nacionalne vlasti u Kini prijavile su SZO 44, a ne tri pacijenta sa upalom pluća nepoznate etiologije. Od 44 prijavljena slučaja, 11 je bilo u teškom stanju, dok su preostala 33 pacijenta bila stabilna.
Zapravo, kineske vlasti su javile da je prvi slučaj onoga što je danas poznato kao korona virus zabilježen 8. decembra, dakle mnogo prije 27. decembra kako to ambasador tvrdi.
Dodatno, u studiji kineskih istraživača objavljenoj u medicinskom časopisu Lanset (na koji se i ambasador poziva), navodi se da je prva dijagnoza COVID-19 postavljena 1. decembra 2019. godine i da ta osoba nije imala kontakt sa famoznom pijacom.
Vu Vendžuan, doktorka iz vuhanske bolnice Đinjintan i jedna od autorki studije, rekla je za BBC na kineskom da je pacijent bio stariji čovek koji je patio od Alchajmerove bolesti.
„On je živio četiri ili pet autobuskih stanica od pijace i pošto je bio bolestan praktično nije izlazio iz kuće”, rekla je Vu Vendžuan.
South China Morning Post piše da je prvi slučaj zabilježen čak 17. novembra, pozivajući se na podatke iz Vlade.
„Hermetička“ otvorenost
Ambasador dalje navodi kako je Kina, u procesu reagovanja na epidemiju bila otvorena i transparentna, da su reagovali na vrijeme, dodajući kako su sumnje o ciframa u Kini proizašle iz tipičnih dezinformacija.
Kada je riječ o otvorenosti od starta i dijeljenja informacija činjenice, ipak pokazuju drugačije podatke. Tako je dr Li Venlijang 30. decembra poslao poruku grupi kolega upozoravajući ih na pojavu bolesti koja liči na SARS, urgirajući da se preduzmu zaštitne mjere protiv infekcije. Samo dva dana kasnije dr Li dobija sudski poziv od Biroa bezbjednosti u Vuhanu koji ga optužuje za širenje glasina. Li će istog dana potpisati izjavu priznajući da je počinio prekršaj, obavezujući se da to ubuduće neće raditi. Osim njega Kina je uhapsila još sedam osoba koji su otpuženi za slična djela, a njihova sudbina je ostala nepoznata.
Dr Li je kasnije na kineskoj društvenoj mreži Weibo objavio video u kojem saopštava da je 10. januara imao napade kašlja i da je dan kasnije dobio i temperaturu. Krajem mjeseca, tačnije 30. januara mu je dijagnostifikovan korona virus, od čijih je posljedica preminuo 7. februara u 34. godini. Iako su kineske vlasti u januaru dr Venlijanga otpuživale za širenje panike, danas mu odaju počasti, pa je tako početkom aprila posthumno dobio titulu mučenika – što je najveće priznanje koje Komunistička partija Kine daje svojim građanima, stradalim za otadžbinu.
Zakašnjela reakcija
U tvrdnje da je Kina reagovala na vrijeme sumnja cijeli svijet. Tako je potpuni karantin u Vuhanu proglašen tek 23. januara, sedam sedmica od prvog slučaja zaraze korona virusom. Do tada je iz Vuhana, prema izjavi gradonačelnika tog grada, Žua Sianvanga, otišlo čak pet miliona ljudi. Ambasador Kine optužuje svijet za dezinformacije, a nije saopštio kako tumačiti zvanično saopštenje SZO od 14. januara, kada su na Tviteru objavili da preliminarna istraga kineskih vlasti nije našla jasan dokaz da se korona virus prenosi sa čovjeka na čovjeka. Istog dana Zdravstvena komisija Vuhana objavljuje da nijesu pronašli dokaz ljudske transmisije virusa. Svega šest dana kasnije, 20. januara, nastaje haos kada kineske nadležne službe prvi put priznaju da se virus ipak može prenijeti s čovjeka na čovjeka, a tri dana nakon toga počinje karantin u Vuhanu.
Kako piše AP, najviši kineski zvaničnici nijesu upozorili javnost punih šest dana otkako su utvrdili da se najvjerovatnije suočavaju s pandemijom novog korona virusa.
Tokom tih šest dana od saznanja, u gradu Vuhanu, odakle je zaraza potekla, održana je proslava na kojoj su bile desetine hiljada ljudi, a milioni ljudi krenuli su na putovanja uoči kineske nove godine.
Predsjednik Kine Si Đinping upozorio je građane sedmog dana od saznanja, 20. januara, ali do tada je već bilo zaraženo više od 3.000 ljudi, pokazuju interni dokumenti u koje je AP imao uvid i procjene stručnjaka.
Broj oboljelih (ne)realan
Sumnje u cifre oboljelih i preminulih u Kini od korona virusa česta su tema brojnih svjetskih medija. To je i logično jer Kina, do danas, ima manje i zaraženih i žrtava od Sjedinjenih Američkih Država, Španije, Italije, Francuske, Njemačke i Velike Britanije, iako sama ima duplo više stanovnika od svih tih zemalja zajedno. Da je broj zaraženih i preminulih u Kini veći od zvaničnih podataka govori i izvještaj CIA, u kojem se navodi da kineske vlasti ne znaju domete širenja virusa, kao i da su “biokrate iz Vuhana lagale centralu u Pekingu, smanjujući broj oboljelih i žrtava zbog straha da će biti kažnjeni”. Kada je riječ o ciframa – provincija Hubei preživjela je najjači udar, u početnim mjesecima korona virusa, 9. februara kada je prijavljen porast slučajeva od 27 odsto. Naredna dva dana taj procenat je bio 20 i 22 odsto. Međutim, 12. februara dešava se nagli skok od 742 odsto, odnosno 14.000 novozaraženih, nakon čega će taj broj naglo pasti. Kineske vlasti takav skok pravdaju promjenom metodologije brojenja slučajeva, ali su te izmjene uvedene sedam dana prije toga. Alternativno objašnjenje za manji broj slučajeva nakon 12. februara može se tražiti dan nakon tog datuma kada su smijenjeni partijski šefovi i u provinciji Hubei i u Vuhanu, otkrio je magazin Ekonomist (The Economist). Sličan scenario desio se u Šandong provinciji. Prije smjene u lokalnom pravosuđu, broj zaraženih u jednom zatvoru skočio je za dan sa dva na 200 zatvorenika da bi samo dan nakon što je novo rukovodstvo izabrano bila prijavljena dva nova slučaja zaraze.
Izvor: The Economist
Gotovo sve najrazvijenije zemlje svijeta sumnjaju u otvorenost Kine od starta epidemije, a takođe su sve glasniji stavovi da Peking mora platiti odštetu zbog sporog reagovanja na korona virus i sakrivanja informacija. Iako je Peking preuzeo diplomatsku ofanzivu slanjem pomoći u mnoge zemlje i tvrdnjama da su se uspješno izborili sa korona virusom u šta mnogi, uključujući i predsjednika Francuske ne vjeruju, sigurno je da temeljna istraga o svemu čeka epilog.