Tranzicione zemlje godinama imaju problem sa odlivom stanovništva. U vrijeme kriza i konflikata ljudi sa boljim kvalifikacijama prelazili su granice u potrazi za tržištem rada koje je nudilo bolje uslove. Talasi migracija posebno početkom i krajem dvadesetog vijeka najčešće su bili usmjereni ka zapadnoj Evropi i Sjedinjenim Američkim Državama. Broj ljudi koji su napustili Rusiju nakon Revolucije 1917. pa do 1921. godine iznosi od 1 do 3 miliona ljudi. Tačan broj emigranata nikad nije utvrđen iz razloga haotičnosti evolucije, nikad utvrđenog broja stradalih i slabosti državnog aparata i birokratije koja se bavila popisom stanovništva. Nakon 1921. godine i konsolidacije moći, vlast Sovjeta i totalitarna priroda režima učinila je granicu teškom za prolaženje i nasilno je zaustavila odliv stanovništva. Pred početak Drugog svjetskog rata, slična je sudbina zatekla i baltičke zemlje, a poslije rata granica se preselila u Berlin, čija je sudbina i Zid možda i najsumorniji primjeri očajničke želje da se, sa jedne strane pobjegne ka slobodi i da se, sa druge strane zaustavi odlazak stanovništva. Nakon pada Zida 1991. godine uslijedio je drugi talas odliva stanovništva. Prema zvaničnim UN brojkama stanovništvo istočne Evrope se nakon dešavanja osamdesetih i devedesetih smanjilo za oko 6% ili 18 miliona stanovnika.
Uz kratak predah devedesetih, otvaranje granica i emitovanja televizijskih programa sa Zapada kada je zapadni i američki način života postao ideal za mnoge stanovnike Rusije, tokom sovjetskog vremena i ponovo nakon stupanja Putina na vlast, cijela državna propagandna mašinerija trudila se da pokaže život na Zapadu kao nesiguran, nepravedan i inferioran u odnosu na način života u Rusiji.
U vrijeme nakon Revolucije propaganda je bila „izvožena“, i korišćena za prenaglašavanje rasnih tenzija u Sjedinjenim Američkim Državama, čak su i u minimalnim brojevima uspjevali da pridobiju neke ljude afričko-američkog porijekla da se presele u Sovjetski savez. Ova ideološka migracija sa zapada na istok nije imala srećan kraj, i kao i sudbina mnogih zapadnih komunističkih lidera u zloglasnom hotelu Lux, završila se neslavno. O sudbini ovih porodica Afro-Amerikanaca koji su se preselili u Sovjetski savez posebno se pisalo nakon izbora 2016. godine kada je istraga o radu Agencije za internet istraživanja (rus. Agenstvo internet-issledovaniy) dokazala da je veoma važan dio strategije ovog tijela u vlasništvu Jevgenija Prigožina, bliskog prijatelja Vladimira Putina, bilo targetiranje afroameričke populacije kroz publikaciju video materijala koji je imao za cilj radikalizaciju pokreta “Životi crnaca znače” (Black Lives Matter). Sve vrijeme, sukobi i tenzije među različitim etničkim i drugim grupama na Zapadu emitovani su u Rusiji kao dokaz haosa koji je pogodio Ameriku. Reportaže o životu na američkim ulicama prenaglašavale su nasilje, a kadrovi redovnih reportaža sa ulica Brisela, Njujorka, Vašingtona i Londona nerijetko su bili puni beskućnika, ljudi koji prose, prljavih i zapuštenih ulica i gradova i sličnog.
U posljednje vrijeme ruski mediji u Rusiji pokreću kampanju ismijavanja građanskih sloboda i političke korektnosti u zapadnim društvima. Česta tema su navodna masovna silovanja od strane imigranata, homofobični komentari o “epidemiji homoseksualizma” i slično. Naglašava se i karikira sukob između ljevice i desnice na zapadu insistirajući na razlikama i marginalnim političkim grupacijama iz političkog života Evrope i Amerike.
Ovih dana u ruskim medijima postala je aktuelna tema navodne ekonomske migracije ljudi iz Amerike i Evrope ni manje ni više nego u Rusiju, kao i okupirani Krim.
Jedna od zvijezda čuvenih “1000 na 1” intervjua sa Putinom prije par godina je bio britanski farmer iz Podmoskovlja Džon Kopiski, koji se Putinu jednom prilikom obratio za pomoć oko barijera u poslovanju. Njegova konverzija u pravoslavlje, bogatstvo i optimizam bile su česta tema ruskih medija posljednjih par godina.
Početkom godine sinhronizovano je sa nekoliko televizija poznatih po propagandnom djelovanju emitovanje nekoliko reportaža o “neizdrživoj ekonomskoj situaciji na Zapadu”, sa posebnim naglaskom na Ameriku, iz koje ljudi “bježe glavom bez obzira” bilo gdje pa i u sankcijama pogođenu Rusiju.
Osim Rusa koji se nakon otrježnjenja teškim životom u Americi vraćaju kući, nalaze se i primjeri Amerikanaca. Blogovi i postovi razočaranih Rusa, nepravednim pravilima američkog tržišta rada i skupim zdravstvenim osiguranjem su se počeli pojavljivati krajem prošle i početkom ove godine.
Tako, portal NewsNN.ru objavljuje tekst Aljone Glazkove privremene migrantkinje u Americi, koja govori o “stotinama hiljada” Amerikanaca koji godišnje napuštaju Ameriku. Pretragom smo ustanovili da novinarka sa istim imenom na brojnim sajtovima vodi blogove u kojima ističe teškoće života u Americi.
Na reportaži NTV-a, koja je posljednjih dana predmet ismijavanja među ruskom zapadnoevropskom i američkom emigracijom na društvenim mrežama pojavljuje se američki profesor hemije Majkl Luc, koji svedoči o tome kako u Moskvi zarađuje više, a troši manje nego u Americi. Pritom, predaje engleski jezik u vrtiću i živi u centru Moskve. Ipak, prema podacima najveće onlajn platforme za zapošljavanje u Rusiji (trud.com), srednja plata vaspitača u Rusiji iznosi oko 26.000 rublji (345 eura) dok u Moskvi iznosi nešto više, oko 35.000 rublji (465 eura). Ako uzmemo Zapadnu Virdžiniju kao jednu od najmanje platežno moćnih država u SAD-u, srednja neto plata vaspitača u vrtićima iznosi oko 3.300 dolara (2889 eura) na mjesečnom nivou. Sajt numbeo.com, koji koristi podatke generisane od korisnika, pokazuje da je Moskva jeftinija od Čarlstona u Zapadnoj Virdžiniji, i to daleko manje nego što to tvrdi Luc. Da bi se održao isti standard koji u Čarlstonu imate za 2889 eura u Moskvi bi trebali da zarađujete 2.450 eura a ne 465 eura, koliko vaspitači prosječno zarađuju u vrtićima u ruskoj prijestonici.
U reportaži se dalje govori o brojnim Amerikancima koji prodaju kuće da bi živjeli u Saratovu, Kirovu, Kremenčugu, ne navodeći konkretne primjere, pominjući u narativu nasmijana lica Amerikanaca koji iz električki (laki metro u predgrađima ruskih gradova) izlaze, vraćajući se sa posla.
Iako se Rusi iz emigracije i većih gradova smiju ovoj reportaži i na društvenim mrežama pominju djecu Sergeja Lavrova i Putinovog pres-sekretara Peskova koji žive luksuznim životom na zapadu, statistika o broju često talentovanih i obrazovanih Rusa koji napuštaju Rusiju daleko je sumornija. Dovoljno je da uzmemo zvanične rezultate ruske Federalne službe za statistiku i vidjećemo da je 2010. iz Rusije otišlo 33.578 građana dok je posljednje statistički odrađene 2016. godine otišlo 313.210 Rusa. Trend raste i sa sigurnošću možemo tvrditi da je Rusiju u posljednje dvije godine napustilo blizu milion Rusa. Statistika pokazuje to da najviše njih u potrazi za boljim životom upravo odlaze u SAD.